Program
BLOK NAUKI | BLOK KULTURY
PIĄTEK, 12.09.2025 | Klaster Edukacji
12:00 – 14:45 | Warsztaty Zamknięte | Technologie dostępności
Organizator: Fundacja Per Aspera
Zajęcia połączą nowoczesne technologie z edukacją empatyczną, oferując uczestnikom wyjątkową możliwość zrozumienia świata osób z niepełnosprawnościami. Podczas spotkania przyjrzymy się, jak ludzki wzrok wpływa na odbiór informacji i zastanowimy się, jak wyglądałaby nasza cywilizacja, sztuka czy technologia, gdybyśmy odbierali szersze lub węższe spektrum fal elektromagnetycznych niż standardowe 380–780 nm. Uczestnicy będą mogli doświadczyć ograniczeń i możliwości zmysłów osób niewidomych, które pełnią rolę ekspertów, oraz zobaczyć, w jaki sposób nowoczesne technologie wspierają dostępność i ułatwiają codzienne funkcjonowanie. Spotkanie wykorzysta wiedzę naukową, kreatywność i empatię, inspirując do refleksji nad tym, jak postrzegamy świat i jak możemy go uczynić bardziej dostępnym.
16:00 – 16:45 | Spotkanie | Popularyzacja nauki. Jak odkrywać, inspirować i opowiadać
Uczestnicy: Przemysław Rudź, Robert Szaj
Organizator: Nicolaus Copernicus Foundation
Edukacja pozaszkolna w zakresie nauk przyrodniczych to dziś dynamicznie rozwijająca się dziedzina, w której klasyczne podejścia łączą się z nowoczesnymi technologiami i mediami cyfrowymi. Nasi goście, zaangażowani w popularyzację astronomii i działalność w sektorze kosmicznym, podzielą się doświadczeniami w tworzeniu skutecznych metod przekazywania wiedzy poza szkolnymi murami. Rozmowa stanie się okazją do zastanowienia się nad rolą popularyzatorów nauki, wyzwaniami codziennej pracy dydaktycznej oraz potencjałem, jaki tkwi w edukacji pozaformalnej. Usłyszymy także ciekawostki dotyczące przyrody i kosmosu oraz barwne anegdoty ilustrujące realia pracy w obszarze popularyzacji nauki. Całość pozwoli lepiej zrozumieć możliwości, jakie niesie ze sobą nowoczesne nauczanie przyrodnicze poza standardowym systemem edukacji.
17:00 – 17:45 | Wykład | Szkoła na orbicie. Dlaczego dydaktyka potrzebuje science fiction?
Prowadzący: dr Tomasz Książczyk
Organizator: Kosmiczna Baza Edukacyjna KoBaE
Współczesna edukacja potrzebuje narzędzi, które nie tylko przekazują wiedzę, lecz także angażują emocje, pobudzają wyobraźnię i wspierają rozwój twórczego myślenia. Narracje science fiction w połączeniu z edukacją kosmiczną mogą odgrywać istotną rolę w kształtowaniu kompetencji przyszłości. Odwołując się do doświadczeń w pracy edukacyjnej, popularyzatorskiej i badawczej, przedstawimy konkretne przykłady takich działań, jak misje analogowe, symulacje wypraw księżycowych, eksperymenty z niesporczakami, działalność Pracowni Księżycowej oraz projektowanie Kosmicznej Bazy Edukacyjnej KoBaE. Wszystkie te inicjatywy pokazują, że proces uczenia się może opierać się na odkrywaniu, doświadczaniu i wspólnym tworzeniu możliwych światów. Zmiana w edukacji nie dokona się wyłącznie dzięki technologii, ale przez świadome budowanie przestrzeni opartej na współdziałaniu, zaangażowaniu i wyobraźni.
SOBOTA, 13.09.2025 | Klaster Cybernetyki
10:00 – 10:45 | Wykład | Potoczna sztuczna inteligencja jako element zdroworozsądkowego obrazu świata
Prelegent: dr Paweł Fortuna
Każdy z nas jest intuicyjnym psychologiem, biologiem, inżynierem, a nawet teologiem. Na bazie rozproszonych doświadczeń kształtujemy wyjaśnialny obraz świata, który jest podstawą ustalania przynależności kategorialnej bytów i wyjaśniać ich funkcjonowanie. W odniesieniu do pojmowania sztucznej inteligencji zbiór potocznych mniemań jawi się jako zdroworozsądkowy model xAI (explainable AI), w którym modele generujące wyjaśnienia decyzji AI przyjmują postać intuicji, metafor i analogii do człowieka. W trakcie wystąpienia zaprezentowane zostaną wnioski płynące z wyników badań prowadzonych na pograniczu psychologii poznawczej i antropologii potocznej dotyczące podstaw potocznej AI obejmujących założenia ontologiczne, reprezentacje AI, ich funkcje psychologiczne oraz potencjalne konsekwencje dla postaw wobec technologii. Uwaga zostanie skoncentrowana na znaczeniu tego typu wyjaśnień dla tendencji deprecjonowania dzieł sztuki generowanych przez sztuczną inteligencję (negative aesthetic bias).
11:00 – 11:45 | Panel | Psychohistoria. Czy to możliwe?
Uczestnicy: dr Szymon Charzyński, dr Paweł Fortuna, dr Adam Przechrzta, Łukasz Marek Fiema (mod.)
Organizator: Polska Fundacja Fantastyki Naukowej
Przewidywanie przyszłości ludzkości przy użyciu narzędzi naukowych to jedna z najbardziej ambitnych idei współczesnej refleksji nad społeczeństwem. W cyklu „Fundacja” Isaaca Asimova psychohistoria została przedstawiona jako fikcyjna dyscyplina łącząca matematykę, psychologię i historię w celu modelowania losów całych cywilizacji. Podczas panelu trzej eksperci reprezentujący te dziedziny podejmą próbę analizy tej koncepcji w świetle aktualnej wiedzy naukowej. Dyskusja skupi się na możliwościach i ograniczeniach prognozowania procesów społecznych w długiej perspektywie czasowej. Poruszona zostanie również kwestia relacji między jednostką a zbiorowością oraz roli narracji i danych w kształtowaniu obrazu przyszłości. Panel wpisuje się w szerszą debatę o potencjale nauk humanistycznych i ścisłych w tworzeniu realistycznych scenariuszy rozwoju cywilizacji.
12:00 – 12:45 | Wykład | Iluzje optyczne w systemach AI: Niebezpiecześtwo ataków adwersarialnych
Uczestnicy: mgr inż. Bartłomiej Moniak
Organizator: Centrum Doskonałości Sztucznej Inteligencji AGH
Adwersarialne ataki na systemy wizyjne to temat, który budzi rosnące zainteresowanie zarówno w świecie nauki, jak i branży technologicznej – nie tylko z powodu autonomicznych pojazdów, ale również systemów medycznych. W trakcie prelekcji przedstawione zostanie, jak niepozorne, niemal niewidoczne dla człowieka modyfikacje obrazu potrafią całkowicie zdezorientować algorytmy AI, prowadząc do sytuacji, gdzie algorytm nie rozpoznaje znaku drogowego STOP lub popełnia błąd przy analizie zdjęć medycznych. Pokazane będą przykłady takich ataków zarówno z obszaru transportu, jak i medycyny, podkreślając ich wpływ na codzienne życie i bezpieczeństwo. Wyjaśnimy mechanizmy powstawania tych zjawisk oraz ich konsekwencje dla systemów opartych na uczeniu maszynowym. W tym obszarze trwa nieustanny wyścig pomiędzy twórcami takich ataków a inżynierami opracowującymi metody ochrony, a zapewnienie pełnego bezpieczeństwa nadal pozostaje poważnym wyzwaniem dla branży AI.
13:00 – 13:45 | Wykład | Leibnitz i ChatGPT, czyli matematyczna historia sztucznej inteligencji
Prelegent: Tomasz Łączkowski
Od zarania dziejów ludzka inteligencja napędzała rozwój cywilizacji, tworząc narzędzia, które nie tylko wyręczały człowieka, ale też pozwalały mu przekraczać własne ograniczenia. Jednym z najpotężniejszych takich narzędzi była i jest matematyka, stanowiąca podstawę nowoczesnej technologii. Od wieków człowiek marzył, by stworzyć istotę na swoje podobieństwo, maszynę, która nie tylko liczy, ale myśli i rozumie. Już w starożytnych opowieściach pojawiały się inteligentne mechanizmy, jak grecki Talos czy żydowski Golem. Przez stulecia były to legendy, aż matematycy zaczęli przekształcać je w rzeczywistość. Ich idee dały początek komputerom, algorytmom, językom programowania i sztucznej inteligencji. To ludzie stworzyli systemy rozpoznające mowę, tłumaczące języki i prowadzące rozmowy. Jeśli AI wydaje ci się imponująca, poznaj historie tych, którzy ją stworzyli.
PRZERWA OBIADOWA
Po intensywnych dawkach naukowych inspiracji czas na badania terenowe w naturalnym środowisku konferencyjnym. Dziedziniec Pałacu Potockich zamieni się w laboratorium relaksu, gdzie uczestnicy będą mogli zasiąść przy stolikach, napić się kawy i prowadzić eksperymenty towarzyskie. Dla chętnych przygotowaliśmy quizy i konkursy poświęcone twórczości Stanisława Lema, które sprawdzą nie tylko wiedzę, ale też i poczucie humoru. Na zwycięzców czekają nagrody książkowe, starannie dobrane, aby inspirowały dalsze eksploracje intelektualne. Zainteresowanych rodzimą myślą techniczną zapraszamy do Sali Ekspozycyjnej, gdzie odbędzie się spotkanie z ekspertem firmy Sener Polska. Przedstawi on elementy wytwarzanego sprzętu, opowie o udziale spółki w projektach rozwijających technologie dla sektora kosmicznego oraz podzieli się doświadczeniami z pracy przy innowacyjnych rozwiązaniach, odpowiadając jednocześnie na pytania.
SOBOTA, 13.09.2025 | Klaster Fizyki i AstroNomii
15:00 – 15:45 | Panel | Człowiek poza Ziemią. Wyzwania dla medycyny i technologii
Uczestnicy: ppłk lek. Magdalena Kozak, dr inż. Tomasz Barciński, Maciej Myśliwiec (mod.)
Organizator: Polska Fundacja Fantastyki Naukowej
Egzystencja człowieka w przestrzeni kosmicznej stawia przed nami szereg wyzwań fizjologicznych, psychologicznych i technologicznych. Długotrwałe przebywanie poza Ziemią wpływa na niemal każdy aspekt funkcjonowania organizmu i wymaga redefinicji podstawowych warunków życia. Podczas debaty poruszymy kwestie wpływu mikrograwitacji, promieniowania kosmicznego oraz izolacji na zdrowie i samopoczucie człowieka. Zastanowimy się, jakie strategie mogą pomóc w adaptacji do nowych środowisk i czy jesteśmy gotowi projektować habitaty, które będą nie tylko bezpieczne, ale też sprzyjające dobrostanowi. Spotkanie połączy perspektywy naukowe, medyczne i spekulatywne, inspirując do refleksji nad granicami ludzkiej wytrzymałości i wyobraźni. To rozmowa o przyszłości, która może nadejść szybciej, niż się spodziewamy.
16:00 – 16:45 | Panel | Polska w Kosmosie: Partnerzy, osiągnięcia, kierunki rozwoju
Uczestnicy: dr inż. Tomasz Barciński, Tomasz Kuciński, Jakub Pierzchała, Maciej Myśliwiec (mod.)
Organizator: Polska Fundacja Fantastyki Naukowej
Polski sektor kosmiczny dynamicznie się rozwija, łącząc inżynierię, naukę i nowoczesne technologie. Rodzime podmioty należą do grona liderów, którzy budują pozycję Polski w globalnym łańcuchu dostaw przemysłu kosmicznego. Podczas panelu porozmawiamy o najważniejszych osiągnięciach i udziale polskich zespołów w prestiżowych misjach międzynarodowych. Przedstawiciele kluczowych spółek opowiedzą o swoich projektach, wyzwaniach i roli w globalnym ekosystemie kosmicznym. Zastanowimy się również nad barierami rozwoju sektora i potrzebami legislacyjnymi oraz finansowymi. Panel będzie okazją do spojrzenia w przyszłość i próby odpowiedzi na pytanie o to, jaka może być rola Polski w eksploracji i wykorzystaniu przestrzeni kosmicznej. Uczestnicy podzielą się doświadczeniami współpracy z Europejską Agencją Kosmiczną oraz innymi międzynarodowymi partnerami. Spotkanie skierowane jest do wszystkich zainteresowanych technologiami kosmicznymi i przyszłością naszych doświadczeń związanych z obecnością w kosmosie.
17:00 – 17:45 | Spotkanie | Życie, wszechświat i cała reszta. O obcych, których (jeszcze) nie spotkaliśmy
Uczestnicy: dr Rafał Wieczorek, Paweł Majka
Organizator: Polskie Towarzystwo Astrobiologiczne
Możliwość istnienia organizmów pozaziemskich, zarówno prostych jak i złożonych, od lat inspiruje badaczy różnych dziedzin. Biochemik zajmujący się wczesnymi etapami ewolucji chemicznej oraz pisarz science fiction podejmą rozmowę na temat warunków sprzyjających powstawaniu życia, potencjalnych śladów jego obecności oraz metod detekcji biosygnatur w środowiskach pozaziemskich. Omówione zostaną również najnowsze odkrycia w astronomii i astrobiologii, które poszerzają nasze rozumienie tego, gdzie i w jaki sposób życie może się rozwijać. W dyskusji poruszone zostaną także zagadnienia związane z badaniem hipotetycznych artefaktów wymarłych cywilizacji oraz etycznymi konsekwencjami odkrycia obcych form biologicznych. Spotkanie połączy perspektywę naukową i literacką, ukazując mnogość pytań, jakie stawia przed nami Wszechświat.
18:00 – 18:45 | Wykład | Gorący Kosmos w promieniach X
Prowadzący: prof. dr hab. Agata Różańska
W roku 2020 nagroda Nobla z dziedziny fizyki trafiła do trojga astrofizyków badających super masywne czarne dziury, które niemal na pewno znajdują się w centralnych obszarach każdej z galaktyk. Gigantyczne czarne dziury wiążą grawitacyjnie galaktyki i bezpośrednio wpływają na ich życie. Opowiem jak naukowcy obecnie postrzegają te monstrualnie, a jednocześnie trudne do obserwacji, obiekty. Przedstawione zostaną najnowsze metody badawcze czarnych dziur, oraz sposoby odnajdywania ich w pobliskim Wszechświecie. Przybliżymy cały proces budowania obserwatoriów satelitarnych na podstawie flagowej misji Europejskiej Agencji Kosmicznej: New-ATHENA, która będzie obserwować Wszechświat w promieniach X.
NIEDZIELA, 14.09.2025 | Klaster Zrównoważonego Rozwoju
10:00 – 10:45 | Panel | Pokolenie atomu. Dlaczego energia jądrowa to nasza przyszłość
Uczestnicy: prof. dr hab. inż. Wacław Gudowski, mgr inż. Maciej Skrzypek, Zuzanna Nowak, Grzegorz Piątkowski (mod.)
Organizator: Polska Fundacja Fantastyki Naukowej
Energetyka jądrowa wraca do centrum debaty o przyszłości cywilizacji jako źródło czystej, stabilnej i bezemisyjnej energii. W obliczu kryzysu klimatycznego, rosnącego zapotrzebowania na prąd oraz konieczności odejścia od paliw kopalnych, atom coraz wyraźniej jawi się jako niezbędne uzupełnienie odnawialnych źródeł energii i filar bezpieczeństwa energetycznego państw. Podczas debaty przyjrzymy się mitom, faktom i perspektywom związanym z rozwojem nowoczesnych technologii jądrowych. Porozmawiamy o SMR-ach, energii syntezy, nowych reaktorach i roli nauki w budowaniu społecznej akceptacji dla atomu. Zastanowimy się, dlaczego tak wiele krajów na nowo inwestuje w energię jądrową i czy Polska również może stać się częścią tego trendu.
11:00 – 11:45 | Wykład | Kosmiczna gospodarka. Między Ijonem Tichym a komercjalizacją przestrzeni kosmicznej
Prelegent: dr Piotr Kaczmarek-Kurczak, dr Nikodem Sarna (wsp.)
Organizator: Centrum Studiów Kosmicznych ALK
Ekonomia w warunkach, w których brakuje nie tylko klientów i zasobów, ale także grawitacji, tlenu i zasięgu GSM, wymaga zupełnie innego spojrzenia niż na Ziemi. W wystąpieniu przedstawione zostaną wyzwania w tworzeniu i zarządzaniu biznesem w środowisku kosmicznym. Punktem wyjścia jest analiza literackiego dorobku Stanisława Lema, w którym groteskowe przerysowania kapitalizmu i technologii stanowią zaskakująco trafną diagnozę problemów, z jakimi mierzą się współczesne firmy kosmiczne. Na podstawie rzeczywistych przykładów (np. AstroForge, iSpace, Off-World Inc.) oraz prognoz naukowych, omówione zostaną ograniczenia wynikające z ekstremalnych warunków fizycznych (promieniowanie, mikrograwitacja, izolacja) i organizacyjnych (brak rynków, niestabilność logistyki, konieczność samowystarczalności), które wymuszają radykalne przedefiniowanie klasycznych koncepcji ekonomicznych i menedżerskich. Kosmos przestaje być domeną science fiction – staje się laboratorium nowych koncepcji biznesowych, w którym rzeczywistość przyspiesza szybciej niż rakieta Falcon Heavy.
12:00 – 12:45 | Panel | Nowoczesna ekologia w praktyce
Prelegent: Adam Błażowski, Julia Gałosz, Przemysław Rudź, Mateusz Wyszyński (mod.)
Organizator: FOTA4Climate
Czy współczesna ekologia to wciąż jedynie troska o przyrodę czy już znacznie szersza wizja? Coraz częściej łączy ona ochronę środowiska z innowacyjnymi technologiami, nowymi źródłami energii oraz głębokimi zmianami społecznymi i kulturowymi. W obliczu kryzysu klimatycznego nie wystarczają proste działania ani utarte slogany. Potrzebne jest świeże spojrzenie na to, jak tworzyć zrównoważony świat, godząc ograniczenia planety z potrzebami ludzi. To przestrzeń, w której ścierają się wizje przyszłości, naukowa precyzja i emocje społeczne, a także pytanie o miejsce człowieka w tej układance. Jaką rolę mogą odegrać nowe technologie, edukacja i kultura? Podczas spotkania poszukamy odpowiedzi na to, czym naprawdę jest ekologiczna transformacja oraz co znaczy być odpowiedzialnym w XXI wieku.
13:00 – 13:45 | Panel | Perspektywy rozwoju technologii biologicznych
Uczestnicy: prof. dr hab. Józef Dulak, Paweł Przewięźlikowski, Marcin Rotkiewicz, dr Tomasz Tarnawski (mod.)
Organizator: Polska Fundacja Fantastyki Naukowej
Biotechnologia staje się jednym z filarów współczesnej cywilizacji, oferując przełomowe rozwiązania w medycynie, diagnostyce, rolnictwie i ochronie środowiska. W obliczu globalnych wyzwań, takich jak starzenie się społeczeństw, rosnąca liczba chorób cywilizacyjnych oraz potrzeba zrównoważonego rozwoju, dynamiczny rozwój biotechnologii otwiera nowe możliwości poprawy jakości życia. Podczas panelu omówiony zostanie potencjał zastosowania terapii genowych i komórkowych, znaczenie innowacyjnych leków w walce z nowotworami, a także rola współpracy nauki z sektorem inwestycyjnym i przemysłem. Goście poruszą także kwestie etyczne, regulacyjne i społeczne związane z wdrażaniem nowych technologii biologicznych. Dyskusja pozwoli przyjrzeć się, w jaki sposób biotechnologia może realnie służyć ludzkości w nadchodzących dekadach.